Zarządzenie w tej sprawie podpisał Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie, a w świetle prawa stanie się on „pełnoprawnym” rezerwatem po upływie 14 dni od publikacji aktu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

Rezerwat „Dolina Smarkatej” jest położony w Puszczy Sandomierskiej, na terenie gmin Cmolas i Majdan Królewski w powiecie kolbuszowskim. Geneza jego powstania wiąże się z nazwą niewielkiej, choć niezwykle urokliwej rzeki Smarkata będącej jedną z ostatnich dzikich, nieuregulowanych rzek, które przepływają przez północną część Kotliny Sandomierskiej. Na uwagę zasługuje jej meandrujące koryto, w którym dosyć powszechnym widokiem są zalegające pnie drzew, a także bobrowe tamy i rozlewiska. O szczególnych walorach przyrodniczych tego terenu świadczą również liczne starorzecza nazywane przez lokalnych mieszkańców „smarkaczyskami”, cenne torfowiska niskie oraz chronione i rzadkie gatunki roślin i zwierząt. Głównym inicjatorem powstania tej formy ochrony przyrody położonej w granicach Nadleśnictwa Nowa Dęba oraz Nadleśnictwa Mielec (RDLP w Krośnie) było Podkarpackie Towarzystwo Przyrodników Wolne Rzeki.

–Nowoutworzony rezerwat znajdował się na liście stu rezerwatów przyrody, których utworzenie poparły Lasy Państwowe, chcąc uczcić w ten sposób okazały jubileusz stulecia naszej instytucji (więcej o idei w artykule 100 rezerwatów na 100-lecie LP). Ochrona rezerwatowa na tym terenie przyczyni się do zachowania cennych mokradeł oraz wysokiej różnorodności biologicznej. Cieszymy się, że lubelska dyrekcja LP zyskuje kolejny obszar chroniony, co potwierdza, że nasze lasy cechują się dużą różnorodnością i bogactwem przyrodniczym – zaznacza Mariusz Kiczyński, zastępca dyrektora RDLP w Lublinie ds. gospodarki leśnej.

Więcej informacji o walorach nowopowstałego rezerwatu przyrody można znaleźć w materiale Telewizji Lokalnej Tarnobrzeg – „Dolina Smarkatej - perła Puszczy Sandomierskiej”.

Przypomnijmy, że ostatnim rezerwatem przyrody utworzonym w granicach lubelskiej dyrekcji LP był rezerwat „Sugry” im. Janusza Szostakiewicza, powołany do życia w 2021 roku w lasach Nadleśnictwa Chotyłów, o którym pisaliśmy tutaj. Łącznie na obszarze Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie znajduje się 76 rezerwatów przyrody, które zajmują powierzchnię nieco ponad 10 tys. ha, z czego aż 4,3 tys. ha stanowi 6 rezerwatów położonych w Lasach Janowskich, w granicach Nadleśnictwa Janów Lubelski.