Wydawca treści
Historia Nadleśnictwa Nowa Dęba
Nadleśnictwo Nowa Dęba (wcześniejsze Buda Stalowska) z obrębami: Buda Stalowska, Dęba, Babule w obecnych granicach i wg obecnego stanu posiadania utworzone zostało w roku 1978 z połączenia Nadleśnictwa Buda Stalowska z obrębami Buda Stalowska i Buda Stalowska–Dęba z Nadleśnictwem Babule.
Lasy nadleśnictwa stanowiły część dawnej Puszczy sandomierskiej intensywnie kolonizowanej przez osadników w XVIII i XIX wieku. Rabunkowa gospodarka została częściowo poprzez sporządzenie pierwszych planów gospodarczych dla lasów w latach 70-tych XIX wieku. Do II Wojny Światowej lasy te stanowiły głównie wartość prywatną majątków ziemskich, częściowo stanowiły własność Skarbu Państwa.
Obecny obręb leśny Buda Stalowska składają się z części byłego,przedwojennego Nadleśnictwa Buda Stalowska oraz upaństwowionych dekretem PKWN z dnia 12.12.1944 roku lasów majątku hr. Artura Tarnowskiego. Utworzone w ten sposób w 1945 roku Nadleśnictwo Buda Stalowska liczyło 4324,14 ha. W roku 1956 po przeprowadzeniu nowych pomiarów geodezyjnych do definitywnego planu ugl do areału N-ctwa dołączono część podzielonego N-ctwa Jadachy o powierzchni 3411,32 ha (dawne l-ctwa Stale, Dzików, Jadachy – obecnie Stale, Jadachy). Po dokonaniu rewizji granic stan posiadania N-ctwa Buda Stalowska na 1.10.1957 r. (plan definitywnego ugl) określono na 7887,07 ha. Podczas I rewizji planu definitywnego wykonanej przez BULiPL Przemyśl na 1.10.1968 r. powierzchnia N-ctwa uległa zmniejszeniu o 876,54 ha na skutek przekazania 745,98 ha gruntów dla P.G. Rybackiego, 150,10 ha gruntów dla Zakładu Przetwórstwa Siarki w Machowie oraz 7,78 ha łąk dla WZDP w Rzeszowie. Jednocześnie przyłączono do areału Nadleśnictwa 28,32 ha gruntów porolnych i powierzchnia N-ctwa została ustalona na 7010,53 ha. Przed wykonaniem II rewizji planu ugl z areału N-ctwa Buda Stalowska ubyło 789,53 ha (w tym pow. leśnej 207,34 ha) m.in. na rzecz KJZPS Siarkopol – 362,32 ha, 317,87 ha na rzecz PGR Sobów. Wg stanu na 1.01.1983r. powierzchnia obrębu Buda Stalowska wynosiła 6221,00 ha. W 10-leciu 1983-92 ze stanu posiadania obrębu Buda Stalowska ubyło 56,21 ha głównie z terenu gminy Grębów wsie: Stale i Krawce. Powierzchnia obrębu na dzień 1.01.1993 r. wynosiła 6164,79 ha.
Lasy obrębu Dęba składają się z upaństwowionych dekretem PKWN lasów majątków prywatnych: Janiny Jezierskiej z Komorowskich – majątek Stany, Marii Ludwiki Koźmianowskiej – majątek Nowostany, hr. Stanisława Komorowskiego – majątek Bojanów oraz własności Skarbu Państwa w użytkowaniu obcym. Utworzone w ten sposób w 1945 r. nadleśnictwo nosiło nazwę Stany. Lasy te przejęto w stanie silnie zdewastowanym przez użytkowników i działania wojenne. Gospodarka leśna była oparta na prowizorycznych zasadach hodowlanych i prowizorycznej tabeli klas wieku. W 1952r. sporządzony został plan prowizorycznego ul na okres od 1.01.1953r. do 31.12.1962 r. W tym czasie cały teren N-ctwa przeznaczony był do terenowego wykorzystania innym użytkownikom i z tych względów wszystkie czynności gospodarcze były uzgadniane z odpowiednimi władzami. Plan definitywnego ul opracowano w 1957r. na okres 1.10.1957 r. do 30.09.1967 r. w BULiPL o/Radom.
Decyzją naczelnego Dyrektora LP z dn. 22.05.1970 r. Zarządzenie Nr 26 zn. spr.N-1-003/21 N-ctwo Dęba zostało zlikwidowane jako samodzielna jednostka i wg planu I rewizji definitywnego ul. opracowanego przez BULiPL o/Przemyśl na okres od 1.10.1970 r. do 30.09.1980 r. lasy położone na wschód od szosy Tarnobrzeg – Nowa Dęba na powierzchni ogólnej 10892,02 ha zostały włączone do N-ctwa Buda Stalowska pod nazwą obrębu Buda Stalowska – Dęba, natomiast lasy położone na zachód od tej szosy o powierzchni ogólnej 1998,03 ha zostały włączone do N-ctwa Babule pod nazwą Babule – Rozalin (obecnie l-ctwo Rozalin). Przed wykonaniem II rewizji planu ugl z areału powierzchni obrębu Buda Stalowska – Dęba ubyło ogółem 68,93 ha i wg stanu na 1.01.1983 powierzchnia obrębu Dęba wynosiła 10823,09 ha. W latach 1983-92 nastąpiło przekazanie na rzecz M.O.N. - 66,59 ha (z części oddz. 79, 190, 11, 12, 13, 53, 54, 14). Po wszystkich zmianach powierzchniowych powierzchnia obrębu Dęba na dzień 1.01.1993r. wynosiła10759,20 ha.
Lasy obrębu Babule składają się z upaństwowionych lasów większej własności prywatnej w latach 1944-45 na podstawie dekretu PKWN.
Lasy te zostały przejęte w stanie silnie zdewastowanym z uwagi na działania wojenne i zniszczenia okupacyjne.
Wg stanu na 1.10.1957r. powierzchnia N-ctwa Babule wynosiła - 6534,67 ha. W okresie od 1957-67 przekazano jako ekwiwalent za serwituty opałowe – 101,55 ha, Rz.P.P.L."Las" – 3,58 ha, P.G.R. Kolbuszowa – 171,51 ha (stawy i pow. nieleśna). Stan na 1.10.1967r. wynosił 6258,03 ha i taka powierzchnia objęta została planem I rewizji definitywnego planu ul. . W latach 1983-92 nastąpiło przekazanie na rzecz M.O.N. - 66,59 ha (z części oddz. 79, 190, 11, 12, 13, 53, 54, 14). Po wszystkich zmianach powierzchniowych powierzchnia obrębu Dęba na dzień 1.01.1993r. wynosiła10759,20 ha.
Lasy obrębu Babule składają się z upaństwowionych lasów większej własności prywatnej w latach 1944-45 na podstawie dekretu PKWN. W skład Nadleśnictwa Babule weszły lasy byłych majątków.
Administracyjnie N-ctwo Buda Stalowska, Dęba oraz Babule do 1976 roku położone były na terenie woj. rzeszowskiego i podlegały OZLP w Przemyślu. W roku 1976 po utworzeniu woj. tarnobrzeskiego, południowo-zachodnia część N-ctwa Babule położona na terenie byłego powiatu Mielec na pow. 1429,55 ha została wyłączona z N-ctwa z tytułu położenia w woj. rzeszowskim. Do pozostałej części N-ctwa położonej w woj. tarnobrzeskim dołączona została północno-wschodnia część N-ctwa Kolbuszowa (obecnie l-ctwo Brzostowa Góra) o pow. 1416,15 ha położona w woj. tarnobrzeskim.
W konsekwencji zmian administracyjnych kraju całość lasów woj. tarnobrzeskiego, a więc i Nadleśnictwa Buda Stalowska i Babule została przydzielona administracyjnie do OZLP w Lublinie. Z dniem 1.01.1978r. N-ctwo Babule utraciło samodzielność i zostało włączone do N-ctwa Buda Stalowska jako obręb Babule o powierzchni 8242,66 ha. W planie na lata 1983-92 pow. obrębu Babule została określona na 8120,79 ha, a wg stanu na 1.01.1993r.na - 8127,42 ha.
Od 1 marca 2007 r. zgodnie z Zarządzeniem nr 6 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 lutego 2007 roku, Nadleśnictwo Buda Stalowska w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych Lublin zmienia dotychczasową nazwę i siedzibę na: Nadleśnictwo Nowa Dęba z siedzibą w miejscowości Nowa Dęba.
Najnowsze aktualności
Nowy rezerwat w granicach RDLP w Lublinie
Nowy rezerwat w granicach RDLP w Lublinie
Meandry Smarkatej, fot. wolnerzeki.pl
Rezerwat przyrody Dolina Smarkatej-wraz-z-otuliną - fot. wolnerzeki.pl
Do 76 wzrosła liczba rezerwatów przyrody na terenie lubelskiej dyrekcji LP. 2 kwietnia br. powołano do życia „Dolinę Smarkatej” – nowy tego typu obszar chroniony zlokalizowany w leśnych ostępach Nadleśnictwa Nowa Dęba.
Zarządzenie w tej sprawie podpisał Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie, a w świetle prawa stanie się on „pełnoprawnym” rezerwatem po upływie 14 dni od publikacji aktu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.
Rezerwat „Dolina Smarkatej” jest położony w Puszczy Sandomierskiej, na terenie gmin Cmolas i Majdan Królewski w powiecie kolbuszowskim. Geneza jego powstania wiąże się z nazwą niewielkiej, choć niezwykle urokliwej rzeki Smarkata będącej jedną z ostatnich dzikich, nieuregulowanych rzek, które przepływają przez północną część Kotliny Sandomierskiej. Na uwagę zasługuje jej meandrujące koryto, w którym dosyć powszechnym widokiem są zalegające pnie drzew, a także bobrowe tamy i rozlewiska. O szczególnych walorach przyrodniczych tego terenu świadczą również liczne starorzecza nazywane przez lokalnych mieszkańców „smarkaczyskami”, cenne torfowiska niskie oraz chronione i rzadkie gatunki roślin i zwierząt. Głównym inicjatorem powstania tej formy ochrony przyrody położonej w granicach Nadleśnictwa Nowa Dęba oraz Nadleśnictwa Mielec (RDLP w Krośnie) było Podkarpackie Towarzystwo Przyrodników Wolne Rzeki.
–Nowoutworzony rezerwat znajdował się na liście stu rezerwatów przyrody, których utworzenie poparły Lasy Państwowe, chcąc uczcić w ten sposób okazały jubileusz stulecia naszej instytucji (więcej o idei w artykule 100 rezerwatów na 100-lecie LP). Ochrona rezerwatowa na tym terenie przyczyni się do zachowania cennych mokradeł oraz wysokiej różnorodności biologicznej. Cieszymy się, że lubelska dyrekcja LP zyskuje kolejny obszar chroniony, co potwierdza, że nasze lasy cechują się dużą różnorodnością i bogactwem przyrodniczym – zaznacza Mariusz Kiczyński, zastępca dyrektora RDLP w Lublinie ds. gospodarki leśnej.
Więcej informacji o walorach nowopowstałego rezerwatu przyrody można znaleźć w materiale Telewizji Lokalnej Tarnobrzeg – „Dolina Smarkatej - perła Puszczy Sandomierskiej”.
Przypomnijmy, że ostatnim rezerwatem przyrody utworzonym w granicach lubelskiej dyrekcji LP był rezerwat „Sugry” im. Janusza Szostakiewicza, powołany do życia w 2021 roku w lasach Nadleśnictwa Chotyłów, o którym pisaliśmy tutaj. Łącznie na obszarze Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie znajduje się 76 rezerwatów przyrody, które zajmują powierzchnię nieco ponad 10 tys. ha, z czego aż 4,3 tys. ha stanowi 6 rezerwatów położonych w Lasach Janowskich, w granicach Nadleśnictwa Janów Lubelski.
