W ostatnich latach Polska plasuje się w czołówce pod względem liczby pożarów – zaraz za Portugalią i Hiszpanią, natomiast pod względem powierzchni nimi objętej – znajdujemy się w pierwszej dziesiątce. Częstotliwość pożarów jest m.in. konsekwencją zmian klimatycznych (długotrwałe susze, mała liczba opadów) czy składu gatunkowego naszych drzewostanów – w polskich lasach przeważają gatunki iglaste, ze znacznym udziałem sosny (łatwopalne olejki eteryczne). Niestety większość pożarów nadal wybucha z winy ludzi, spowodowana umyślnymi podpaleniami, wypalaniem traw czy nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem.

Zagrożenie pożarami lasów w Polsce jest jednym z najwyższych w Europie. Tylko w 2015 roku na terenach zarządzanych przez LP wybuchło 3732 pożarów, które objęły powierzchnię blisko 880 ha. Ponieważ zapobieganie im wymaga bardzo wysokich nakładów – Lasy Państwowe w walce z tym niebezpiecznym żywiołem sięgają również po fundusze unijne.

Koordynowanie przedsięwzięcia pod nazwą "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów" PGL LP powierzyło CKPŚ. Projekt ten był realizowany w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska (działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska).

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Cel projektu: zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:

• rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
• szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
• dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
• skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.

Dofinansowanie zostało przeznaczone na:

• rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
• budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
• zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
• doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
• budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
• wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
• zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.).

Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt

Kliknij, aby powiększyć:

Realizacja projektu przyczyniła się między innymi do:

• zwiększenia odporności lasów na klęski żywiołowe takie jak pożary, którymi zagrożenie wzrasta wraz z ocieplaniem się klimatu,
• podniesienia efektywności systemu wczesnego ostrzegania o pożarach w Lasach Państwowych,
• zwiększenia powierzchni leśnych objętych monitoringiem oraz skrócenia czasu wykrycia zagrożenia i reagowania
• ograniczenia zasięgu pożarów i negatywnych skutków z nimi związanych (np. zubożenie gleby, zniszczenie ekosystemu i zamieszkujących go organizmów, straty materialne),
• poprawy ochrony przeciwpożarowej na obszarach sąsiadujących z terenami administrowanymi przez LP, np. parków narodowych czy terenach zamieszkanych (wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców i turystów),
• ograniczenia emisji CO₂ w wyniku zmniejszenia liczby oraz zasięgu pożarów.

Dofinansowanie w Nadleśnictwie Nowa Dęba zostało przeznaczone na:

• Remont 1 dostrzegalni oraz przebudowa 3 dostrzegalni przeciwpożarowych, budowa 1 dostrzegalni przeciwpożarowej,
• Zakup sprzętu do lokalizacji pożarów (doposażenie Punktu Alarmowo-Dyspozycyjnego, zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów- 3 kamery oraz oprogramowanie.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł

Nadleśnictwo Nowa Dęba wraz z Nadleśnictwami Kolbuszowa (jako beneficjentem wiodącym), Głogów, Mielec, Rudnik, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej i Urzędem Miasta w Kolbuszowej przygotowała projekt pt. „Kanalizacja ruchu turystycznego na obszarze Natura 2000 w Puszczy Sandomierskiej".

Przyrodniczy szlak Puszczy Sandomierskiej jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, dofinansowany ze środków NFOŚiGW.

Łączny koszt projektu to 2 906 367,66 PLN.

Kwota 2 067 000,00 PLN czyli 85% wartości wydatków kwalifikowanych zostanie sfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Pozostałe 15% wartości wydatków kwalifikowanych zostanie sfinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Projekt realizowany jest przez Nadleśnictwo Nowa Dęba wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Całkowity koszt przedsięwzięcia wynosi 331 000,00 zł,
z czego kwota 240 250,00 zł jest dotowana przez NFOŚiGW.
Umowa dotacji nr 289/2007/Wn-50/09-RE--/P.

Program zakłada wpuszczenie w teren wcześniejszego naturalnego występowania stu osobników cietrzewi w przeciągu trzech lat.
Do chwili obecnej Nadleśnictwo Nowa Dęba zakupiło: w 2008 roku 35 cietrzewi , w tym 12 samic , natomiast w 2009 roku odłowiono 65 cietrzewi.

Przesiedlanie odłowionych w naturze cietrzewi odbywa się poprzez przetrzymywanie ich w wolierze adaptacyjnej przez okres kilku tygodni. Następnie ptaki zostają wypuszczone na teren Ośrodka Hodowli Zwierzyny LP. Wypuszczanym ptakom zostają zakładane nadajniki telemetryczne, na podstawie których będzie prowadzona rejestracja zachowań poszczególnych osobników.

Cietrzewie pochodzą z Leshozu Gancewicze na Białorusi, z populacji zbliżonej genetycznie do naszej rodzimej populacji i żyjącej w takich samych typach biotopu.
W terenie objętym działaniami ochronnymi cietrzewia, niezbędna była redukcja drapieżników. Dotyczyło to głownie gatunków, które zwiększają swoją liczebność takich jak: lis, kuna, jenot.
W nadleśnictwie projektem reintrodukcji cietrzewia zajmuje się specjalista Służby Leśnej Arnold Cholewa.