Asset Publisher
Projekt OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
W ostatnich latach Polska plasuje się w czołówce pod względem liczby pożarów – zaraz za Portugalią i Hiszpanią, natomiast pod względem powierzchni nimi objętej – znajdujemy się w pierwszej dziesiątce. Częstotliwość pożarów jest m.in. konsekwencją zmian klimatycznych (długotrwałe susze, mała liczba opadów) czy składu gatunkowego naszych drzewostanów – w polskich lasach przeważają gatunki iglaste, ze znacznym udziałem sosny (łatwopalne olejki eteryczne). Niestety większość pożarów nadal wybucha z winy ludzi, spowodowana umyślnymi podpaleniami, wypalaniem traw czy nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem.
Zagrożenie pożarami lasów w Polsce jest jednym z najwyższych w Europie. Tylko w 2015 roku na terenach zarządzanych przez LP wybuchło 3732 pożarów, które objęły powierzchnię blisko 880 ha. Ponieważ zapobieganie im wymaga bardzo wysokich nakładów – Lasy Państwowe w walce z tym niebezpiecznym żywiołem sięgają również po fundusze unijne.
Koordynowanie przedsięwzięcia pod nazwą "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów" PGL LP powierzyło CKPŚ. Projekt ten był realizowany w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska (działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska).
Okres realizacji: 2016-2023 r.
Cel projektu: zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.
Cele uzupełniające:
- rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
- szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
- dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
- skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.
Dofinansowanie zostało przeznaczone na:
- rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
- budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
- zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
- doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
- budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
- wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
- zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.).
Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"
Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt
Kliknij, aby powiększyć:
Realizacja projektu przyczyniła się między innymi do:
- zwiększenia odporności lasów na klęski żywiołowe takie jak pożary, którymi zagrożenie wzrasta wraz z ocieplaniem się klimatu,
- podniesienia efektywności systemu wczesnego ostrzegania o pożarach w Lasach Państwowych,
- zwiększenia powierzchni leśnych objętych monitoringiem oraz skrócenia czasu wykrycia zagrożenia i reagowania
- ograniczenia zasięgu pożarów i negatywnych skutków z nimi związanych (np. zubożenie gleby, zniszczenie ekosystemu i zamieszkujących go organizmów, straty materialne),
- poprawy ochrony przeciwpożarowej na obszarach sąsiadujących z terenami administrowanymi przez LP, np. parków narodowych czy terenach zamieszkanych (wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców i turystów),
- ograniczenia emisji CO₂ w wyniku zmniejszenia liczby oraz zasięgu pożarów.
Dofinansowanie w Nadleśnictwie Nowa Dęba zostało przeznaczone na:
- Remont 1 dostrzegalni oraz przebudowa 3 dostrzegalni przeciwpożarowych, budowa 1 dostrzegalni przeciwpożarowej,
- Zakup sprzętu do lokalizacji pożarów (doposażenie Punktu Alarmowo-Dyspozycyjnego, zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów- 3 kamery oraz oprogramowanie.
Wartość projektu
Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł
Przyrodniczy Szlak Puszczy Sandomierskiej
Projekt pt. „Kanalizacja ruchu turystycznego na obszarze Natura 2000 w Puszczy Sandomierskiej”.
Nadleśnictwo Nowa Dęba wraz z Nadleśnictwami Kolbuszowa (jako beneficjentem wiodącym), Głogów, Mielec, Rudnik, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej i Urzędem Miasta w Kolbuszowej przygotowała projekt pt. „Kanalizacja ruchu turystycznego na obszarze Natura 2000 w Puszczy Sandomierskiej".
Przyrodniczy szlak Puszczy Sandomierskiej jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, dofinansowany ze środków NFOŚiGW.
Łączny koszt projektu to 2 906 367,66 PLN.
Kwota 2 067 000,00 PLN czyli 85% wartości wydatków kwalifikowanych zostanie sfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Pozostałe 15% wartości wydatków kwalifikowanych zostanie sfinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Reintrodukcja Cietrzewia
Realizacja przedsięwzięcia "Reintrodukcja cietrzewia w miejsce naturalnego wcześniejszego występowania na terenie Nadleśnictwa Nowa Dęba".
Projekt realizowany jest przez Nadleśnictwo Nowa Dęba wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
Całkowity koszt przedsięwzięcia wynosi 331 000,00 zł,
z czego kwota 240 250,00 zł jest dotowana przez NFOŚiGW.
Umowa dotacji nr 289/2007/Wn-50/09-RE--/P.
Program zakłada wpuszczenie w teren wcześniejszego naturalnego występowania stu osobników cietrzewi w przeciągu trzech lat.
Do chwili obecnej Nadleśnictwo Nowa Dęba zakupiło: w 2008 roku 35 cietrzewi , w tym 12 samic , natomiast w 2009 roku odłowiono 65 cietrzewi.
Przesiedlanie odłowionych w naturze cietrzewi odbywa się poprzez przetrzymywanie ich w wolierze adaptacyjnej przez okres kilku tygodni. Następnie ptaki zostają wypuszczone na teren Ośrodka Hodowli Zwierzyny LP. Wypuszczanym ptakom zostają zakładane nadajniki telemetryczne, na podstawie których będzie prowadzona rejestracja zachowań poszczególnych osobników.
Cietrzewie pochodzą z Leshozu Gancewicze na Białorusi, z populacji zbliżonej genetycznie do naszej rodzimej populacji i żyjącej w takich samych typach biotopu.
W terenie objętym działaniami ochronnymi cietrzewia, niezbędna była redukcja drapieżników. Dotyczyło to głownie gatunków, które zwiększają swoją liczebność takich jak: lis, kuna, jenot.
W nadleśnictwie projektem reintrodukcji cietrzewia zajmuje się specjalista Służby Leśnej Arnold Cholewa.
Asset Publisher
Asset Publisher
Obszary HCV
Obszary HCV
Obszary o szczególnych wartościach ochronnych (HCV) – to strefy i przestrzenie fizyczne posiadające szczególne wartości ochronne lub są potrzebne do istnienia i utrzymania szczególnych wartości ochronnych.
Podstawą do identyfikacji ww. obszarów jest „Załącznik I Krajowe Ramy Szczególnych Wartości Ochronnych dla Polski” do dokumentu „Przejściowy standard odpowiedzialnej gospodarki leśnej dla Polski FSC-STD-POL-02-2024”.
Każda z podanych poniżej kategorii HCV prowadzi do desygnacji obszarów, które mogą (i zwykle będą) nakładać się na siebie. W ramach jednego kompleksu leśnego nie będzie więc spójnych, niezależnych obszarów HCV, ale raczej sieć częściowo nakładających się na siebie obszarów z różnych kategorii HCV. Na etapie identyfikacji i desygnacji żadnej z kategorii nie należy uważać za "nadrzędną" - godzenie wymagań poszczególnych kategorii następuje na etapie planowania gospodarki.
Jeden obszar może mieć podwójną, potrójną, a nawet cztero- lub pięciokrotną desygnację jako HCV w różnych kategoriach.
Obszary o szczególnych wartościach ochronnych (HCV) mogą być wyznaczane w następujących kategoriach:
HCV 1 – Różnorodność gatunkowa. Koncentracja różnorodności biologicznej z uwzględnieniem gatunków endemicznych oraz gatunków rzadkich i zagrożonych, która jest znacząca na poziomie globalnym, regionalnym lub krajowym.
HCV 2 – Ekosystemy i mozaiki na poziomie krajobrazu. Nienaruszone krajobrazy leśne oraz ekosystemy i mozaiki ekosystemów występujące na poziomie krajobrazu, które są znaczące na poziomie globalnym, regionalnym lub krajowym, które dodatkowo zawierają zdolne do przeżycia populacje większości naturalnie występujących gatunków, z ich naturalnym wzorem rozmieszczenia i zagęszczenia.
HCV 3 – Ekosystemy i siedliska. Rzadkie lub zagrożone ekosystemy, siedliska lub ostoje.
HCV 4 – Kluczowe usługi ekosystemów. Podstawowe usługi ekosystemów w sytuacjach kluczowych, włączając w to ochronę zlewni wodnych i kontrolę erozji wrażliwych gleb i zboczy.
HCV 5 – Potrzeby społeczności lokalnych. Miejsca i zasoby o fundamentalnym znaczeniu dla zaspokojenia podstawowych potrzeb społeczności lokalnych lub ludności rdzennej (w zakresie środków do życia, odżywiania, wody) zidentyfikowane poprzez zaangażowanie tych społeczności.
HCV 6 – Wartości kulturowe. Miejsca, zasoby, siedliska i krajobrazy o globalnym lub krajowym znaczeniu kulturowym, archeologicznym lub historycznym i/lub kluczowym znaczeniu kulturowym, ekologicznym, ekonomicznym lub religijnym/uświęconym dla tradycyjnej kultury lokalnych społeczności lub ludności rdzennej, zidentyfikowane poprzez zaangażowanie tych społeczności lub ludności rdzennej.
Zgodnie z „Przejściowym Standardem Odpowiedzialnej Gospodarki Leśnej FSC dla Polski FSC-STD-POL-02-2024” Nadleśnictwo Nowa Dęba wyznaczyło obszary HCV o powierzchni 6 318,86 ha.
Poniżej przedstawiamy zestawienie tabelaryczne obszarów HCV w Nadleśnictwa Nowa Dęba:
Kategoria |
Nazwa |
Powierzchnia (ha) |
Dodatkowe informacje, np. o zidentyfikowaniu obiektów punktowych HCV - podać ilość w [szt] |
HCV 1.1. |
Rezerwaty przyrody. |
88,48 |
|
Użytki ekologiczne desygnowane jako pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej. |
|||
Pomniki przyrody tworzone dla ochrony stanowisk rzadkich gatunków roślin, grzybów lub zwierząt. |
|||
Obiekty i obszary chronione w sposób podobny do (a), na podstawie własnych decyzji zarządcy lasu; |
|||
Proponowane formy ochrony przyrody, o których mowa w (a), posiadające dokumentację uzasadniającą koncentrację różnorodności biologicznej |
|||
HCV 1.2. |
Strefy ochronne wokół stanowisk zwierząt, roślin lub grzybów chronionych; |
445,95 |
|
całoroczne |
|||
okresowe |
|||
Ostoje i stanowiska gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarach Natura 2000. |
|||
HCV 1.3. |
Lasy lub tereny nieleśne, dla których istnieje w programie ochrony przyrody planu urządzenia lasu lub planie ochrony przyrody lub planie zadań ochronnych zapis uwzględniający stwierdzenie gatunku endemicznego i istnienie dla niego potencjalnych zagrożeń; |
0,00 |
|
Lasy lub tereny nieleśne charakteryzujące się udokumentowanym naukowo występowaniem gatunku lub podgatunku organizmu endemicznego |
|||
HCV 2.1. |
Duże ekosystemy i mozaiki ekosystemów na poziomie krajobrazu, które są znaczące na poziomie globalnym, regionalnym lub krajowym, i które dodatkowo zawierają zdolne do przeżycia populacje większości naturalnie występujących gatunków, z ich naturalnym wzorem rozmieszczenia i zagęszczenia. |
0,00 |
|
HCV 3.1. |
skrajne rzadkie i ginące ekosystemy i siedliska: buczyny storczykowe (9150), świetliste dąbrowy (91I0), lasy zboczowe (9180), bory bagienne (91I0), brzeziny i świerczyny bagienne |
67,14 |
|
buczyny storczykowe |
|||
świetliste dąbrowy |
|||
lasy zboczowe |
|||
bory bagienne |
|||
brzeziny i świerczyny bagienne |
|||
Inne typy leśnych siedlisk przyrodniczych zaklasyfikowane jako znajdujące się w dobrym lub doskonałym stanie ochrony i reprezentowalności A lub B wg kryteriów przyjętych dla Standardowych Formularzy Danych sporządzanych w ramach sieci Natura 2000; |
|||
w stanie A |
|||
w stanie B |
|||
Nieleśne typy siedlisk przyrodniczych Natura 2000, z wyjątkiem zbiorowisk mogących wymagać czynnej ochrony. |
|||
HCV 3.2. |
Skrajnie rzadkie i ginące ekosystemy i siedliska: grądy, buczyny, jedliny, łęgi, świerkowe bory górnoreglowe, dolnoreglowe bory jodłowo -świerkowe |
2 059,63 |
|
grądy |
|||
buczyny |
|||
jedliny |
|||
łęgi |
|||
świerkowe bory górnoreglowe |
|||
dolnoreglowe bory jodłowo -świerkowe |
|||
Lasy zaklasyfikowane jako znajdujące się w dobrym lub doskonałym stanie ochrony i reprezentatywności A (FV) lub B (U1) wg kryteriów przyjętych dla Standardowych Formularzy Danych sporządzanych w ramach sieci Natura 2000; |
|||
w stanie A |
|||
w stanie B |
|||
Nieleśne typy siedlisk przyrodniczych Natura 2000, mogące wymagać czynnej ochrony |
|||
HCV 4.1. |
Lasy wodochronne |
4 009,23 |
Dodatkowo: lasy wzdłuż cieków |
HCV 4.2. |
Lasy glebochronne |
0,00 |
|
HCV 4.3. |
Usługi ekosystemowe (lasy o zwiększonej funkcji społecznej) |
0,01 |
Ujęcie wody |
HCV 5.1. |
Potrzeby społeczności lokalnych |
0,00 |
|
HCV 6.1. |
Wartości kulturowe. Miejsca, zasoby, siedliska i krajobrazy o kluczowym globalnym, krajowym lub lokalnym znaczeniu kulturowym, archeologicznym lub historycznym |
0,00 |
|
zabytki |
|||
stanowiska archeologiczne |
|||
miejsca historyczne |
|||
grodziska |
|||
inne |
|||
HCV 6.2. |
Wartości kulturowe. Miejsca, zasoby, siedliska i krajobrazy o kluczowym znaczeniu kulturowym, ekologicznym, gospodarczym lub religijnym dla tradycyjnej kultury społeczności lokalnych; |
0,02 |
|
cmentarze |
|||
pomniki |
|||
miejsca kultu religijnego |
|||
inne |